Mikroglej, wyspecjalizowane komórki odpornościowe w mózgu, mogą aktywnie zapobiegać rozwojowi choroby Alzheimera, zamiast po prostu reagować na jej objawy. Nowe badania pokazują, że komórki te przełączają się między stanem destrukcyjnym a ochronnym w zależności od poziomu kluczowych białek, otwierając drzwi do terapii celowanych.
Podwójna rola mikrogleju
Przez wiele lat mikroglej uważano za potencjalną metodę leczenia i przyczynę choroby Alzheimera. Usuwa szkodliwe białka, takie jak amyloid beta i tau, ale także powoduje stan zapalny, co pogarsza chorobę. To badanie przeprowadzone w Icahn School of Medicine wyjaśnia, w jaki sposób wybierają strony.
Kiedy mikroglej znajduje się w pobliżu akumulacji beta-amyloidu (cecha charakterystyczna choroby Alzheimera), przechodzi w tryb neuroprotekcyjny. To nie przypadek: komórki w tym stanie mają niższy poziom PU.1 (białka wcześniej powiązanego z chorobą Alzheimera) i zwiększoną ekspresję CD28, kluczowego białka układu odpornościowego.
Jak działa mechanizm obronny
Naukowcy przetestowali to, blokując produkcję CD28 u myszy. Wynik? Dominował niszczycielski mikroglej, który powoduje stan zapalny, a blaszki amyloidu-beta gromadziły się szybko. Odwrotnie, myszy z naturalnie niskim poziomem PU.1 (podobnym do tych, które są genetycznie odporne na chorobę Alzheimera) wykazywały opóźniony początek choroby.
„Mikroglej to nie tylko niszczycielskie komórki reagujące na chorobę Alzheimera — mogą stać się ochraniaczami mózgu”. – Anne Schaefer, neurolog
To wyjaśnia, dlaczego niska ekspresja PU.1 wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera u ludzi: w naturalny sposób sprzyja rozwojowi ochronnego podtypu mikrogleju. Komórki te spowalniają akumulację amyloidu beta i ograniczają agregację tau, rozwiązując dwa krytyczne problemy choroby.
Konsekwencje dla leczenia
Choroba Alzheimera jest chorobą wieloaspektową, dlatego nie ma jednego leku. Jednak to badanie sugeruje nowy cel terapeutyczny: przełączenie mikrogleju w tryb ochronny.
Badanie podkreśla również związek między układem odpornościowym mózgu a organizmem jako całością. Te zmodyfikowane komórki mikrogleju działają podobnie do limfocytów T, co wskazuje na wspólną logikę regulacyjną między komórkami odpornościowymi. Otwiera to drzwi do immunoterapii mającej na celu wzmocnienie naturalnych mechanizmów obronnych mózgu.
Ostatecznie, choć nie jest to kompletne rozwiązanie, odkrycie to stanowi ważny krok w kierunku manipulowania układem odpornościowym mózgu w celu zwalczania choroby Alzheimera, choroby, na którą obecnie nie ma skutecznego leczenia.
