Przechodząca kometa przyciągnęła uwagę opinii publicznej i wywołała debatę wśród naukowców – czy jest to kosmiczny gość z zewnątrz, czy po prostu osobliwa niebiańska rzadkość? Kometa 3I/ATLAS, odkryta w lipcu przez system wczesnego ostrzegania ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), wywołała wielkie zamieszanie, m.in. dzięki wypowiedziom astrofizyka z Harvardu Aviego Loeba.
Chociaż nie ma powodów do niepokoju – NASA zapewniła, że nie stanowi ona zagrożenia dla Ziemi – pochodzenie i cechy komety wywołały debatę na temat życia poza naszym Układem Słonecznym. Niezwykłe zainteresowanie opinii publicznej wzrosło, gdy wpływowa gwiazda telewizyjna na Twitterze Kim Kardashian bezpośrednio zadawała pytania dotyczące 3I/ATLAS, na które odpowiadał pełniący obowiązki administratora NASA Sean Duffy. Nawet Joe Rogan poświęcił temu tematowi fragmenty swojego podcastu.
Teorie i zastrzeżenia naukowe Loeba
Loeb, powszechnie znany ze swojej pracy nad czarnymi dziurami i ciemną materią, coraz częściej wypowiada się na temat możliwości istnienia pozaziemskich form życia. W ostatnich miesiącach zasugerował, że 3I/ATLAS może być sztuczną sondą kosmitów przebraną za kometę – koniem trojańskim szpiegującym Ziemię lub nawet czymś bardziej złowrogim.
Ta kontrowersyjna teoria odbiła się szerokim echem w mediach, a Loeb wielokrotnie pojawiał się w programach informacyjnych, aby uzasadnić swoją tezę. Twierdzi, że niezwykłe cechy komety – jej nienaturalnie jasna i kolorowa poświata w pobliżu Słońca, wysoka zawartość dwutlenku węgla w porównaniu z typowymi kometami oraz stężenie niklu – wskazują raczej na sztuczne pochodzenie niż na naturalne procesy.
Loeb zwraca również uwagę, że 3I/ATLAS porusza się niemal w tej samej płaszczyźnie co planety naszego Układu Słonecznego – jest to najwyraźniej zamierzone ustawienie, które uważa za niesamowity zbieg okoliczności. Pozostaje otwarty na ponowne rozważenie swojego stanowiska po dalszych obserwacjach, wzywa jednak decydentów, aby poważnie potraktowali tę możliwość.
Jednak wielu uczonych kwestionuje interpretację Loeba. David Jewitt, astronom z UCLA, twierdzi, że wszystkie zaobserwowane cechy 3I/ATLAS są zgodne ze znanym zachowaniem komet. Uznając niezwykłe właściwości komety, podkreśla, że można je wytłumaczyć procesami naturalnymi. Wyraża zaniepokojenie faktem, że Loeb ma tendencję do traktowania każdej obserwacji jako dowodu sztucznego pochodzenia, obawiając się, że podważy to zaufanie opinii publicznej do nauki poprzez sugerowanie teorii spiskowych w przypadku kwestionowania anomalnych danych.
Kwestia prawdopodobieństwa i percepcji publicznej
Doktor Simion z Breakthrough Listen zdaje sobie sprawę z kuszącej strony idei obcych, ale podkreśla znaczenie omawiania prawdopodobieństw obok spekulacji. Zwraca uwagę, że choć Loeb ocenia prawdopodobieństwo, że 3I/ATLAS jest dziełem człowieka, na „30 do 40 procent”, to danemu temu brakuje naukowych podstaw i nie opierają się na danych ilościowych.
Ten brak twardych dowodów uwypukla rozbieżność między fascynującą historią Loeba a konsensusem naukowym głównego nurtu. Mimo to Dan Fagin, dyrektor programu raportowania nauki, zdrowia i środowiska na Uniwersytecie Nowojorskim, twierdzi, że dla naukowców cenne jest angażowanie się w interesy społeczne takimi tematami jak życie pozaziemskie, nawet jeśli uważa się je za niewłaściwe. Podkreśla potrzebę przejrzystości w zakresie granic aktualnej wiedzy i ostrożnego wyrażania zarówno możliwości, jak i prawdopodobieństw.
Kometa 3I/ATLAS pozostaje kosmiczną tajemnicą, oferując kuszące wskazówki na temat natury naszego wszechświata. Chociaż jest mało prawdopodobne, aby ujawnił kosmitów na statkach kosmicznych, stanowi potężne przypomnienie trwałej fascynacji ludzkości poszukiwaniem życia poza Ziemią i ciągłym wyzwaniem, jakim jest komunikowanie złożoności naukowej w epoce natychmiastowej informacji i teorii wirusowych.
